Ô nhiễm phóng xạ ảnh hưởng như thế nào đến thế giới
Sự phát triển của khoa học kỹ thuật trên nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, y học,... Nhưng sự phát triển đó đã gây ra ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường sống của các sinh vật trên thế giới. Với sự phát triển đó là các nhà máy điện hạt nhân phục vụ cho nhu cầu của con người, nhưng cũng để lại nhiều tác hại nghiêm trọng như sự ô nhiễm phóng xạ do sự rò rỉ phóng xạ, các sự cố lò phản ứng hạt nhân,... cũng gây ảnh hưởng rất lớn đối với môi trường và con người.
Bạn hiểu gì về ô nhiễm phóng xạ (Radioactive contamination): Ô nhiễm phóng xạ được định nghĩa là việc chất phóng xạ nằm trên các bề mặt hoặc trong chất rắn, chất lỏng hay chất khí và quá trình gia tăng sự hiện diện của các chất phóng xạ. Người ta ước tính có khoảng 20% bức xạ chúng ta tiếp xúc là do các hoạt động của con người. Các hoạt động của con người có thể liên quan đến các hoạt động có chất phóng xạ như khai thác, xử lý vật liệu phóng xạ, xử lý và lưu trữ chất thải phóng xạ, cũng như sử dụng các phản ứng phóng xạ để tạo ra năng lượng.
Từ nguyên nhân nào xảy ra ô nhiễm môi trường.
Phóng xạ urani ở các nhà máy điện hạt nhân, kho vũ khí, trung tâm nghiên cứu và những khu vực trong thành phố xảy ra nổ hạt nhân như Hiroshima, Nagasaki, Chernobyl v.v hằng năm làm nhiễm độc 2.500 tỉ lít nước ngầm của thế giới dẫn đến nguồn nước bị ô nhiễm này sau đó sẽ ngấm vào cây cối, động vật uống phải, hoặc hoà tan vào nguồn nước sinh hoạt của con người và cuối cùng tích luỹ vào cơ thể.
Gây hậu quả nặng nề của ô nhiễm phóng xạ là những đột biến dị dạng, bệnh tật,… cho các cơ thể sống tự nhiên. Một lượng phóng xạ rò rỉ trong không khí, không gây nguy hiểm nhiều cho con người bằng lượng phóng xạ vào nguồn nước. Bởi vì, trong không khí – các tia phóng xạ chỉ có một không gian tác động rất hạn chế và giảm dần theo thời gian; còn trong nước, các tia phóng xạ có thể đi xa hơn và gây độc cho những vùng lân cận. Không những thế ảnh hưởng của chúng ngày càng tăng theo thời gian do sự tích tụ phóng xạ trong nước ngày càng lớn hơn. Vì vậy, khi Hiroshima và Nagasaki bị ảnh hưởng trực tiếp của phóng xạ hạt nhân nhưng những vùng rất xa ở xung quanh cũng bị tác động theo, do nguồn nước ngầm liên thông giữa các vùng. Người ta đã phát hiện những triệu chứng nhiễm độc phóng xạ trên cơ thể con người sống ở những vùng rất xa hai trung tâm phóng xạ này, còn những vùng đó không thể bị ảnh hưởng vì nằm quá tầm hoạt động của các tia phóng xạ sau các vụ nổ. Tuy nhiên, kết quả thực tế cho thấy chúng vẫn bị ảnh hưởng….

Ô nhiễm phóng xạ là vấn đề lo ngại của thế giới
Có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như phóng thích khí phóng xạ, chất lỏng hoặc các hạt cũng có thể là kết quả không thể tránh khỏi như giải phóng xenon phóng xạ trong tái chế nhiên liệu hạt nhân. Ô nhiễm phóng xạ do thử nghiệm vũ khí hạt nhân dưới nước và các vụ nổ tại các địa điểm thử hạt nhân và các vụ tai nạn do thử nghiệm vũ khí hạt nhân, chuyển chở vật liệu hạt nhân qua máy bay và tàu chở.
>> Xem thêm: Ô nhiễm môi trường không khí
Ô nhiễm phóng xạ đã để lại những hậu quả gì đối với con người?
Các chất phóng xạ đặc biệt nguy hiểm vì giác quan của con người không thể nhận ra chúng, các tia phóng xạ không có màu, không mùi, không vị và cũng không phát nhiệt, chỉ có máy đo phóng xạ mới phát hiện và định lượng mức độ nhiễm xạ. Mặt khác không có cơ thể sinh vật nào có khả năng miễn dịch với tia phóng xạ và cũng không có phương pháp nào điều trị đặc hiệu.
Trong chiến tranh thế giới thứ hai, Mỹ đã thả hai quả bom nguyên tử xuống hai thành phố của nước Nhật là Hirosima, Nagasaki để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng tới hiện nay. Những triệu chứng của nhiễm phóng xạ như: chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn, nhiễm độc, bệnh tim mạch và chết còn nhiều triệu chứng khác là tổn thương da, viêm thận mãn tính, viêm loét giác mạc, làm đục nhân mắt, tổn thương các tuyến sinh dục, huỷ diệt tinh trùng, làm rụng tóc, teo đét da, gây nhiễm độc thai nhi, làm biến đổi gien di truyền. Nếu tiếp xúc liều dưới 100 rems gây bệnh âm ỉ làm tổn thương cơ quan tạo huyết, bạch cầu, tiểu cầu giảm, tuỷ xương bị suy nặng dẫn đến xuất huyết, nhiễm trùng nặng đưa nạn nhân đến hôn mê và chết. Người bị nhiễm phóng xạ có nguy cơ ung thư thượng bì, ung thư máu, ung thư xương, ung thư vú, ung thư tuyến giáp, ung thư phổi, ung thư dạ dày...

Vụ nổ tại nhà máy hạt nhân
Nhiễm phóng xạ không chỉ ảnh hưởng đến con người mà còn ảnh hưởng đến môi trường
- Chất thải phóng xạ trong y tế: thường chứa các tác nhân giải phóng hạt beta và tia gamma. Chúng có thể được chia thành hai nhóm chính, trong y học hạt nhân chuẩn đoán, một lượng lớn tác nhân giải phóng gamma có thời gian sống ngắn như techneti-99m được sử dụng.
- Trong công nghiệp: Các chất thải có nguồn gốc từ công nghiệp có thể chứa các tác nhân phóng xạ như anpha, beta, nơtron hoặc gamma. Tác động của phóng xạ gamma được sử dụng trong chụp X quang trong khi đó thì nguồn giải phóng nơtron được sử dụng rất nhiều như trong nhiều ứng dụng, chẳng hạn như trong quá trình khai thác giếng dầu ảnh hưởng tới môi trường nước.
- Trong than đá: có chứa một lượng nhỏ phóng xạ urani, bari, thori và kali, nhưng, trong trường hợp của than tinh khiết, nồng độ trung bình của những nguyên tố này nhỏ hơn nhiều so với trong vỏ Trái Đất. Các địa tầng xung quanh, nếu là đá phiến sét hoặc bột kết, thường chứa phóng xạ nhiều hơn một chút so với trung bình và điều này cũng có thể thấy được trong thành phần tro của các loại than bẩn.

Khu vực nhiễm phóng xạ
- Trong dầu khí: Cặn dư từ ngành công nghiệp dầu khí thường chứa radium và các sản phẩm phân rã của nó. Lượng S04 từ giếng dầu thường giàu radium, trong khi đó nước, dầu và khí đốt từ giếng thường chứa radon. Khu vực nhà máy được chế biến thường là một trong những khu vực môi trường nhiễm phóng xạ từ các chất thải phóng xạ nguy hiểm với các radon tác nhân gây ung thư giết chết một cách nhanh chóng.
Giải pháp phòng chống ô nhiễm phóng xạ được sử dụng hiện nay
- Tăng cường công tác truyền thông giáo dục để cho mọi người hiểu tác hại của phóng xạ và các biện pháp phòng tránh.
- Cần bố trí cơ sở làm việc có nguồn bức xạ xa khu dân cư, nhà trẻ, trường học, công sở v.v... Cơ sở phải đặt cuối chiều gió, cuối nguồn nước khu vực trên.
- Phòng làm việc phải bảo đảm tiêu chuẩn vệ sinh về kích thước, độ dầy của tương, phải có hệ thống che chắn nguồn bức xạ. Phải thu gom các chất thải có nguồn phóng xạ (rắn, lỏng...) để xử lý theo đúng quy phạm an toàn bức xạ ion hoá. Thường xuyên tẩy xạ nơi làm việc và các thiết bị.
- Phải sử dụng đầy đủ trang bị phòng hộ lao động thích hợp mới được làm việc. Nhân viên tiếp xúc với nguồn bức xạ phải được tập huấn về an toàn - vệ sinh lao động và phải được cấp chứng chỉ.
- Người tiếp xúc nguồn phóng xạ phải được khám sức khoẻ định kì 6 tháng một lần và phải có đầy đủ các xét nghiệm cần thiết có liên quan đến tác hại nghề nghiệp.
- Phải tổ chức kiểm tra, theo dõi liều chiếu cá nhân liên tục nhắm quản lý số liệu chiếu xạ cho từng nhân viên.
- Phải có biện pháp quản lý nghiêm ngặt các thiết bị có nguồn phóng xạ, khi có dấu hiệu bất thường phải báo với người có trách nhiệm hoặc ngừng hoạt động ngay. Cơ sở phải có đội cấp cứu tại chỗ khi xảy ra sự cố và phải được tập huấn thường xuyên.
- Buồng làm việc phải được che chắn xung quanh bằng tấm chì, cao su chì; tường trát vữa ba-rít và phải có biển báo hiệu theo quy định của nhà nước. Căn cứ vào tính nguy hiểm nguồn phóng xạ bố trí các phòng làm việc thích hợp theo từng khu vực một.
- Phải có hệ thống thông gió, lọc sạch bụi, lọc sạch khí.
- Phải có hệ thống cấp nước và thoát nước đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh.
- Có nhà tắm riêng cho nhân viên tiếp xúc, có chậu giặt và tủ đựng quần áo bảo hộ riêng, tủ dán phoóc-mi - ca để hạn chế bụi bám vào. Các chất thải sau khi thu gom lại phải để ở khu vực riêng trong một thời gian cho nguồn phóng xạ bán phân rã rồi đưa đến nơi quy định, xi măng hoá, chôn sâu xuống lòng đất (tính theo phân rá của mỗi chất). Thùng chứa chất thải sơn màu vàng, gắn nhãn phóng xạ để phân biệt, thùng phải kín.
Tags: ô nhiễm môi trường phóng xạ, ô nhiễm phóng xạ, giải pháp phòng chống ô nhiễm phóng xạ, ô nhiễm phóng xạ hiện nay, nguyên nhân xảy ra ô nhiễm môi trường